Құқық бұзушылықтың алдын алу - Жамбыл обласы Сарысу ауданы "Мұхтар Әуезов атындағы мектеп-гимназиясы" КММ http://zhanatas-auezov.mektebi.kz/ ru Құқық бұзушылықтың алдын алу - Жамбыл обласы Сарысу ауданы "Мұхтар Әуезов атындағы мектеп-гимназиясы" КММ DataLife Engine Есірткінің зияны http://zhanatas-auezov.mektebi.kz/y-bzushylyty-aldyn-alu/2035-esrtkn-zijany.html http://zhanatas-auezov.mektebi.kz/y-bzushylyty-aldyn-alu/2035-esrtkn-zijany.html Мақсаты:
Есірткі заттарының, ішімдік ішу мен темекі тартудың, нашақорлықтың жас ағзаға тигізер зиянды әсері, өкінішке ұрындырар, келешек  өмірлеріне келтірер кесапаты туралы түсінік беру. Ғасыр дертіне айналып отырған кеселдің залалын жан-жақты меңгерту.
https://www.facebook.com/share/p/16G92Bmehz/?mibextid=wwXIfr

]]> Мақсаты:
Есірткі заттарының, ішімдік ішу мен темекі тартудың, нашақорлықтың жас ағзаға тигізер зиянды әсері, өкінішке ұрындырар, келешек  өмірлеріне келтірер кесапаты туралы түсінік беру. Ғасыр дертіне айналып отырған кеселдің залалын жан-жақты меңгерту.
https://www.facebook.com/share/p/16G92Bmehz/?mibextid=wwXIfr

]]> admin Mon, 19 May 2025 10:15:59 +0600 Бала құқығы туралы конвенция http://zhanatas-auezov.mektebi.kz/y-bzushylyty-aldyn-alu/2056-bala-yy-turaly-konvencija.html http://zhanatas-auezov.mektebi.kz/y-bzushylyty-aldyn-alu/2056-bala-yy-turaly-konvencija.html Бала жайлы анықтама
Өз елінің заңына сай 18 жасқа толмаған әрбір адам бала болып табылады, және ол осы Конвенцияда бекітілген құқықтарға ие.
Кемсітушілікті болдырмау
Әрбір бала нәсіліне, терінің түсіне, жынысына, тіліне, дініне, әл-ауқаты мен әлеуметтік шығу тегіне қарамастан, осы Конвенцияда көрсетілген барлық құқықтарға ие. Ешкімді кемсітуге болмайды.
Баланың мүдделерін қорғау
Шешімдерді қабылдау барысында үкімет балалардың мүдделерін барынша қамтамасыз етіп, оларға ерекше қорғау мен күтімді көрсетуі тиіс.
Құқықтарды іске асыру
Үкіметтер елдегі әрбір баланың Конвенцияда бекітілген құқықтарды пайдалана алуы үшін барлық жағдайды жасаулары қажет.
Жанұяда баланы өсіру мен баланың қабілеттерін дамыту
Үкімет баланың даму ерекшеліктерін ескере отырып, ата-аналардың баланы тәрбиелеудегі құқықтарын, міндеттерін және жауапкершіліктерін құрметтеуі тиіс.
Өмір сүру, аман болу және даму құқығы
Әрбір баланың өмір сүруге құқығы бар, және үкімет баланың психикалық, эмоциялық, ақыл-ой, әлеуметтік және мәдени деңгейін қолдай отырып, оның аман-есен, сау болып дамуын қамтамасыз етуге міндетті.
Аты-жөні мен азаматтығы
Әрбір бала туылғанда аты-жөні мен азаматтығын алуға құқылы, сондай-ақ өз ата-аналарын білуге және олардың қамқорлығына сүйенуге құқылы.
Даралықты сақтау
Үкімет баланың өз даралығын сақтау құқығын құрметтеуі тиіс, оның ішіне есімі, азаматтығы және отбасылық байланыстары кіреді. Егер бала олардан айырылған жағдайда, үкімет оған барынша тез қалпына келітіруге көмектесуі керек.
Ата-анасымен айырылысу
Бала ата-анасынан айырылмауы қажет, оны тек оның мүддесін қорғау үшін ғана жасауға болады. Мысалы, егер бала тиісті ата-аналық күтім алмаса немесе ата-анасы балаға қатігездік көрсететін болса. Егер бала ата-анасының біреуінен, не екеуінен айырылатын болса, ол олармен үнемі түрде көрісіп тұруға құқылы (тек баланың мүддесіне қайшы келетін жағдайлардан басқа). Егер үкіметтің шешімі нәтижесінде бала ата-анасының біреуінен, не екеуінен айырылатын болса, онда үкімет балаға оның ата-анасының мекен-жайы жөнінде ақпаратты беруге міндетті (тек балаға зиян келтірілетін жағдайлардан басқа).
Жанұяның қайта бірігуі
Егер бала мен оның ата-анасы әртүрлі елдерде тұратын болса, онда олар қарым-қатынастарын жалғастыруы үшін елдер арасындағы шекараларды өтіп тұруға мүмкіндіктері болуы қажет.
Заңсыз түрде жүру және қайтару
Үкімет балалардың елден заңсыз түрде алып кетілуіне тыйым салуы тиіс.
Баланың көзқарасы
Бала өзіне қатысты барлық мәселелер бойынша көзқарасын еркін білдіруге құқылы. Үлкендер балалардың пікіріне құлақ асулары қажет.
Ой-пікірді еркін білдіру
Бала өз пікірін еркін білдіруге, кез-келген ақпаратты іздеуге, алуға және таратуға құқылы, тек бұл басқа адамдарға зиянын келтірмеуі керек, мемлекеттік қауіпсіздік пен қоғамдық тәртіпті бұзбауы қажет.
Ой, ар-ұждан және дін бостандығы
Үкімет баланың ойлауға, ар-ұждан және дініне қатысты бостандығын құрметтеуі тиіс. Ата-аналар немесе қамқоршылар балаға осы құқық жайлы түсіндіріп беруі керек.
Қауымдастық еркіндігі
Балаларөзі қалаған топтарға қосылуға немесе топтар мен ұйымдарды құруға құқылы, тек бұл басқа адамдарға зиянын келтірмеуі керек, мемлекеттік қауіпсіздік пен қоғамдық тәртіпті бұзбауы қажет.
Жеке өмір құқығын қорғау
Әрбір баланың жеке өмірге құқығы бар. Ешкім оның абырой-беделіне нұқсан келтіруге, сондай-ақ рұқсатсыз оның үйіне кіруге және оның хаттарын оқуға құқығы жоқ. Бала өзінің ар-намысы мен абыройына заңсыз қол сұғудан қорғау алуға құқылы.  
Пайдалы ақпаратқа қолжетімділік
Әрбір бала ақпарат алуға құқығы бар. Үкімет бұқаралық ақпарат құралдарын балалардың рухани және мәдени дамуына ықпалын тигізетін материалдарды таратуға ынталандырып, балаларға зиян келтіретін ақпаратқа тыйым салуы қажет.
Ата-ананың жауапкершілігі
Ата-аналар бала тәрбиесі мен дамуына бірдей жауапты. Үкімет ата-аналарға баланы тәрбиелеу мен дамытуда көмек көрсетіп, сондай-ақ балалар мекемелерінің желісін дамытуды қамтамасыз етуі керек.  
Қатыгездік пен немқұрайлықтан қорғау
Үкімет баланы ата-аналар немесе басқа адамдар тарапынан болатын зорлық-зомбықтың барлық түрлерінен, немқұрайлылық пен қиянат көрсетушіліктен қорғауы қажет, сондай-ақ ересектерден қатыгездік көрген балаға көмектесуге міндетті.
Отбасысыз қалған баланы қорғау
Егер бала отбасынан айырылған болса, онла ол үкімет тарапынан арнайы қорғау мен көмек алуға құқылы. Үкімет балаға қажетті тәрбие мен күтімді қамтамасыз ету үшін оның тілін, дінін, мәдениетін құрметтейтін адамдарға баланы тапсыра алады.
Асырап алу
Бала асырап алған жағдайда үкімет оның ең жақсы мүдделерінің сақталуын, оның заңды құқықтарының бұлжытпай орындалуын қадағалауы қажет. Бала асырап алу кезінде ел ішінде де, шетелде де бірдей ережелер, кепілдіктер мен нормалар қолданылуы қажет.
Босқын балалар
Басқа елден келген балаларға үкімет ерекше қорғауды, олардың мектепке барып, білім алуын, тамақтануын, отбасына оралуын қамтамасыз етуі керек. 
Мүгедектігі және ерекше қажеттіліктері бар балалар Ақыл-ой немесе физикалық тұрғыдан ерекше қажеттіліктері бар әрбір бала қоғамда барынша лайықты өмір сүруге құқығы бар. Үкімет мұндай балаларға сабақ оқу, ем алу, еңбекке дайындалу, демалу, барынша тәуелсіз болуға, яғни толыққанды өмір сүру мүмкіндігін қамтамасыз етуі керек.
Денсаулық пен денсаулық сақтау
Әрбір бала өз денсаулығың сақтау үшін дәрігерлік көмек алуға, таза су ішуге, таза және қауіпсіз ортада өмір сүруге және толыққанды тамақтануға құқығы бар. Барлық ересек адамдар мен балалар денсаулықты сақтау жайында толық ақпаратпен қамтамасыз етілуі тиіс.
Қамқорлыққа алынған балаларды мерзімді бағалау
Үкімет қамқорлыққа алынған әрбір баланың өмір сүру жағдайы мен ахуалы жайлы үнемі тексеріп отыруы қажет.
Әлеуметтік қамсыздандыру
Үкімет жағдайы нашар отбасылардағы балаларға ақшалай немесе басқалай көмектесуі керек.
Өмір сүру деңгейі
Балалар өздерінің толыққанды дамуы үшін тамаққа, киімге және қауіпсіз тұрғын жайға құқығы бар. Үкімет бұл құқықты жүзеге асыруға мүмкіндіктері жоқ отбасылар мен балаларға көмектесуі тиіс.
Білім алу
Әрбір бала білім алуға, мектепке баруға құқылы. Бастапқы білім алу тегін болуы тиіс. Ал одан кейінгі берілетін білім әрбір бала үшін қолжетімді болуы керек. Мектепте бала құқықтары толық қорғалып, оның адами қадір-қасиеті құрметтелуі керек. Балалардың мектепке үнемі баруын үкімет қадағалап, бақылайды. 
Білім алудың мақсаттары
Білім беретін мекемелер баланың жеке тұлғасын, дарынын, ақыл-ой және физикалық қабілеттерін ашып, оларды дамытуға көмек көрсетуге міндетті. Сондай-ақ баланы өзінің және басқалардыңқұқықтарынбіліп, құрметтеуге, ата-анасын сыйлауды үйретуі тиіс.
Аз ұлттар мен байырғы халықтарға жататын балалар
Басқа елден келген баланың өз тілінде сөйлеуге, өз дінін ұстануға, халқының әдет-ғұрыптарын сақтауға құқығы бар.
Демалыс, бос уақыт пен мәдени өмір
Әрбір баланың демалуға, ойнауға, сондай-ақ мәдени және шығармашылық іс-шараларға қатысуға құқығы бар.
Балалар еңбегі
Үкімет баланы қауіпті және зиянды жұмыстан қорғауы қажет. Жұмыс баланың білім алуына, рухани және физикалық дамуына кедергісін келтірмеуі керек.
Есірткіні заңсыз қолдану
Үкімет жасөспірімдердің есірткі секілді зиянды заттарды заңсыз қолдануына жол бермеуі керек, және осыдан қорғау үшін қолдан келгенше баланы барынша қорғау қажет, және балалардың есірткіні өндіруде және таратуда қатысуына жол бермеуі тиіс.
Сексуалдық қанаушылық
Үкімет балаларды сексуалдық зорлық-зомбылықтың барлық түрлерінен қорғауға міндетті.
Сату, адам саудасы және ұрлау
Үкімет балалардың ұрлауына, контрабанда арқылы сатылуна жол бермеу үшін бар күш-жігерін салуы қажет. Ата-аналар балаларға бейтаныс адамдармен сөйлеспеуді ескертуі керек.
Қанаудың (пайдаланудың) басқа да түрлері
Үкімет балалардың пайдаланылуына жол бермеуі тиіс, оларға зиян келтіретін кез-келген әрекеттерден қорғауы қажет.
Азаптау және бостандығынан айыру
Үкімет әрбір баланы қатыгездіктен, жазықсыз қамалуынан қорғау қажет. Еркіндік пен бостандығынан айырылған бала жақын адамдарымен хабарда болуы керек.
Қарулы қақтығыс
Үкімет 15 жасқа толмаған балаларға әскерге баруға, соғысқа қатысуға рұқсат етпеуі керек. Соғыс болып жатқан жерлердегі балалар ерекше қорғау мен күтім алуы қажет.
Қалпына келтіру күтімі
Егер бала қатыгездіктен, қанаудан запа шексе, онда үкімет ол балаға көмек көрсетіп, денсаулығын қайта жақсартуға қолдау көрсету қажет.
Заңды бұзушы балаларға құқықтық көмек
Заңды бұзған балалар қажетті көмекке жүгінуге және оларға әділетті түрде қарауға құқығы бар. Оларға қоғамның жақсы азаматы болуға қажетті көмек көрсетілуі тиіс. Түрме тек соңғы шешім болуы қажет.
Ең жоғары нормаларды қолдану
Елдің заңы балалардың құқықтарын осы Конвенцияға қарағанда жақсырақ қорғайтын болса, онда сол елдің заңы бірінші кезекте қолданылуы қажет. 
Ұстану және өз күшіне ену
Үкімет бала құқықтары туралы Конвенция жайлы ақпаратты кеңінен таратуы қажет.
43-54 баптарда ересек адамдар мен үкіметтер бірлесе отырып балалардың құқықтарын қамтамасыз ету үшін қандай әрекеттер жасауы қажет жайлы ақпаратты қамтиды.]]> Бала жайлы анықтама
Өз елінің заңына сай 18 жасқа толмаған әрбір адам бала болып табылады, және ол осы Конвенцияда бекітілген құқықтарға ие.
Кемсітушілікті болдырмау
Әрбір бала нәсіліне, терінің түсіне, жынысына, тіліне, дініне, әл-ауқаты мен әлеуметтік шығу тегіне қарамастан, осы Конвенцияда көрсетілген барлық құқықтарға ие. Ешкімді кемсітуге болмайды.
Баланың мүдделерін қорғау
Шешімдерді қабылдау барысында үкімет балалардың мүдделерін барынша қамтамасыз етіп, оларға ерекше қорғау мен күтімді көрсетуі тиіс.
Құқықтарды іске асыру
Үкіметтер елдегі әрбір баланың Конвенцияда бекітілген құқықтарды пайдалана алуы үшін барлық жағдайды жасаулары қажет.
Жанұяда баланы өсіру мен баланың қабілеттерін дамыту
Үкімет баланың даму ерекшеліктерін ескере отырып, ата-аналардың баланы тәрбиелеудегі құқықтарын, міндеттерін және жауапкершіліктерін құрметтеуі тиіс.
Өмір сүру, аман болу және даму құқығы
Әрбір баланың өмір сүруге құқығы бар, және үкімет баланың психикалық, эмоциялық, ақыл-ой, әлеуметтік және мәдени деңгейін қолдай отырып, оның аман-есен, сау болып дамуын қамтамасыз етуге міндетті.
Аты-жөні мен азаматтығы
Әрбір бала туылғанда аты-жөні мен азаматтығын алуға құқылы, сондай-ақ өз ата-аналарын білуге және олардың қамқорлығына сүйенуге құқылы.
Даралықты сақтау
Үкімет баланың өз даралығын сақтау құқығын құрметтеуі тиіс, оның ішіне есімі, азаматтығы және отбасылық байланыстары кіреді. Егер бала олардан айырылған жағдайда, үкімет оған барынша тез қалпына келітіруге көмектесуі керек.
Ата-анасымен айырылысу
Бала ата-анасынан айырылмауы қажет, оны тек оның мүддесін қорғау үшін ғана жасауға болады. Мысалы, егер бала тиісті ата-аналық күтім алмаса немесе ата-анасы балаға қатігездік көрсететін болса. Егер бала ата-анасының біреуінен, не екеуінен айырылатын болса, ол олармен үнемі түрде көрісіп тұруға құқылы (тек баланың мүддесіне қайшы келетін жағдайлардан басқа). Егер үкіметтің шешімі нәтижесінде бала ата-анасының біреуінен, не екеуінен айырылатын болса, онда үкімет балаға оның ата-анасының мекен-жайы жөнінде ақпаратты беруге міндетті (тек балаға зиян келтірілетін жағдайлардан басқа).
Жанұяның қайта бірігуі
Егер бала мен оның ата-анасы әртүрлі елдерде тұратын болса, онда олар қарым-қатынастарын жалғастыруы үшін елдер арасындағы шекараларды өтіп тұруға мүмкіндіктері болуы қажет.
Заңсыз түрде жүру және қайтару
Үкімет балалардың елден заңсыз түрде алып кетілуіне тыйым салуы тиіс.
Баланың көзқарасы
Бала өзіне қатысты барлық мәселелер бойынша көзқарасын еркін білдіруге құқылы. Үлкендер балалардың пікіріне құлақ асулары қажет.
Ой-пікірді еркін білдіру
Бала өз пікірін еркін білдіруге, кез-келген ақпаратты іздеуге, алуға және таратуға құқылы, тек бұл басқа адамдарға зиянын келтірмеуі керек, мемлекеттік қауіпсіздік пен қоғамдық тәртіпті бұзбауы қажет.
Ой, ар-ұждан және дін бостандығы
Үкімет баланың ойлауға, ар-ұждан және дініне қатысты бостандығын құрметтеуі тиіс. Ата-аналар немесе қамқоршылар балаға осы құқық жайлы түсіндіріп беруі керек.
Қауымдастық еркіндігі
Балаларөзі қалаған топтарға қосылуға немесе топтар мен ұйымдарды құруға құқылы, тек бұл басқа адамдарға зиянын келтірмеуі керек, мемлекеттік қауіпсіздік пен қоғамдық тәртіпті бұзбауы қажет.
Жеке өмір құқығын қорғау
Әрбір баланың жеке өмірге құқығы бар. Ешкім оның абырой-беделіне нұқсан келтіруге, сондай-ақ рұқсатсыз оның үйіне кіруге және оның хаттарын оқуға құқығы жоқ. Бала өзінің ар-намысы мен абыройына заңсыз қол сұғудан қорғау алуға құқылы.  
Пайдалы ақпаратқа қолжетімділік
Әрбір бала ақпарат алуға құқығы бар. Үкімет бұқаралық ақпарат құралдарын балалардың рухани және мәдени дамуына ықпалын тигізетін материалдарды таратуға ынталандырып, балаларға зиян келтіретін ақпаратқа тыйым салуы қажет.
Ата-ананың жауапкершілігі
Ата-аналар бала тәрбиесі мен дамуына бірдей жауапты. Үкімет ата-аналарға баланы тәрбиелеу мен дамытуда көмек көрсетіп, сондай-ақ балалар мекемелерінің желісін дамытуды қамтамасыз етуі керек.  
Қатыгездік пен немқұрайлықтан қорғау
Үкімет баланы ата-аналар немесе басқа адамдар тарапынан болатын зорлық-зомбықтың барлық түрлерінен, немқұрайлылық пен қиянат көрсетушіліктен қорғауы қажет, сондай-ақ ересектерден қатыгездік көрген балаға көмектесуге міндетті.
Отбасысыз қалған баланы қорғау
Егер бала отбасынан айырылған болса, онла ол үкімет тарапынан арнайы қорғау мен көмек алуға құқылы. Үкімет балаға қажетті тәрбие мен күтімді қамтамасыз ету үшін оның тілін, дінін, мәдениетін құрметтейтін адамдарға баланы тапсыра алады.
Асырап алу
Бала асырап алған жағдайда үкімет оның ең жақсы мүдделерінің сақталуын, оның заңды құқықтарының бұлжытпай орындалуын қадағалауы қажет. Бала асырап алу кезінде ел ішінде де, шетелде де бірдей ережелер, кепілдіктер мен нормалар қолданылуы қажет.
Босқын балалар
Басқа елден келген балаларға үкімет ерекше қорғауды, олардың мектепке барып, білім алуын, тамақтануын, отбасына оралуын қамтамасыз етуі керек. 
Мүгедектігі және ерекше қажеттіліктері бар балалар Ақыл-ой немесе физикалық тұрғыдан ерекше қажеттіліктері бар әрбір бала қоғамда барынша лайықты өмір сүруге құқығы бар. Үкімет мұндай балаларға сабақ оқу, ем алу, еңбекке дайындалу, демалу, барынша тәуелсіз болуға, яғни толыққанды өмір сүру мүмкіндігін қамтамасыз етуі керек.
Денсаулық пен денсаулық сақтау
Әрбір бала өз денсаулығың сақтау үшін дәрігерлік көмек алуға, таза су ішуге, таза және қауіпсіз ортада өмір сүруге және толыққанды тамақтануға құқығы бар. Барлық ересек адамдар мен балалар денсаулықты сақтау жайында толық ақпаратпен қамтамасыз етілуі тиіс.
Қамқорлыққа алынған балаларды мерзімді бағалау
Үкімет қамқорлыққа алынған әрбір баланың өмір сүру жағдайы мен ахуалы жайлы үнемі тексеріп отыруы қажет.
Әлеуметтік қамсыздандыру
Үкімет жағдайы нашар отбасылардағы балаларға ақшалай немесе басқалай көмектесуі керек.
Өмір сүру деңгейі
Балалар өздерінің толыққанды дамуы үшін тамаққа, киімге және қауіпсіз тұрғын жайға құқығы бар. Үкімет бұл құқықты жүзеге асыруға мүмкіндіктері жоқ отбасылар мен балаларға көмектесуі тиіс.
Білім алу
Әрбір бала білім алуға, мектепке баруға құқылы. Бастапқы білім алу тегін болуы тиіс. Ал одан кейінгі берілетін білім әрбір бала үшін қолжетімді болуы керек. Мектепте бала құқықтары толық қорғалып, оның адами қадір-қасиеті құрметтелуі керек. Балалардың мектепке үнемі баруын үкімет қадағалап, бақылайды. 
Білім алудың мақсаттары
Білім беретін мекемелер баланың жеке тұлғасын, дарынын, ақыл-ой және физикалық қабілеттерін ашып, оларды дамытуға көмек көрсетуге міндетті. Сондай-ақ баланы өзінің және басқалардыңқұқықтарынбіліп, құрметтеуге, ата-анасын сыйлауды үйретуі тиіс.
Аз ұлттар мен байырғы халықтарға жататын балалар
Басқа елден келген баланың өз тілінде сөйлеуге, өз дінін ұстануға, халқының әдет-ғұрыптарын сақтауға құқығы бар.
Демалыс, бос уақыт пен мәдени өмір
Әрбір баланың демалуға, ойнауға, сондай-ақ мәдени және шығармашылық іс-шараларға қатысуға құқығы бар.
Балалар еңбегі
Үкімет баланы қауіпті және зиянды жұмыстан қорғауы қажет. Жұмыс баланың білім алуына, рухани және физикалық дамуына кедергісін келтірмеуі керек.
Есірткіні заңсыз қолдану
Үкімет жасөспірімдердің есірткі секілді зиянды заттарды заңсыз қолдануына жол бермеуі керек, және осыдан қорғау үшін қолдан келгенше баланы барынша қорғау қажет, және балалардың есірткіні өндіруде және таратуда қатысуына жол бермеуі тиіс.
Сексуалдық қанаушылық
Үкімет балаларды сексуалдық зорлық-зомбылықтың барлық түрлерінен қорғауға міндетті.
Сату, адам саудасы және ұрлау
Үкімет балалардың ұрлауына, контрабанда арқылы сатылуна жол бермеу үшін бар күш-жігерін салуы қажет. Ата-аналар балаларға бейтаныс адамдармен сөйлеспеуді ескертуі керек.
Қанаудың (пайдаланудың) басқа да түрлері
Үкімет балалардың пайдаланылуына жол бермеуі тиіс, оларға зиян келтіретін кез-келген әрекеттерден қорғауы қажет.
Азаптау және бостандығынан айыру
Үкімет әрбір баланы қатыгездіктен, жазықсыз қамалуынан қорғау қажет. Еркіндік пен бостандығынан айырылған бала жақын адамдарымен хабарда болуы керек.
Қарулы қақтығыс
Үкімет 15 жасқа толмаған балаларға әскерге баруға, соғысқа қатысуға рұқсат етпеуі керек. Соғыс болып жатқан жерлердегі балалар ерекше қорғау мен күтім алуы қажет.
Қалпына келтіру күтімі
Егер бала қатыгездіктен, қанаудан запа шексе, онда үкімет ол балаға көмек көрсетіп, денсаулығын қайта жақсартуға қолдау көрсету қажет.
Заңды бұзушы балаларға құқықтық көмек
Заңды бұзған балалар қажетті көмекке жүгінуге және оларға әділетті түрде қарауға құқығы бар. Оларға қоғамның жақсы азаматы болуға қажетті көмек көрсетілуі тиіс. Түрме тек соңғы шешім болуы қажет.
Ең жоғары нормаларды қолдану
Елдің заңы балалардың құқықтарын осы Конвенцияға қарағанда жақсырақ қорғайтын болса, онда сол елдің заңы бірінші кезекте қолданылуы қажет. 
Ұстану және өз күшіне ену
Үкімет бала құқықтары туралы Конвенция жайлы ақпаратты кеңінен таратуы қажет.
43-54 баптарда ересек адамдар мен үкіметтер бірлесе отырып балалардың құқықтарын қамтамасыз ету үшін қандай әрекеттер жасауы қажет жайлы ақпаратты қамтиды.]]> admin Thu, 15 May 2025 18:20:48 +0600 Cудағы, су қоймаларындағы қауіпсіздік ережесі http://zhanatas-auezov.mektebi.kz/y-bzushylyty-aldyn-alu/2003-cuday-su-ojmalarynday-aupszdk-erezhes.html http://zhanatas-auezov.mektebi.kz/y-bzushylyty-aldyn-alu/2003-cuday-su-ojmalarynday-aupszdk-erezhes.html Судағы, су қоймаларындағы қауіпсіздік ережесі


Судағы төтенше жағдайлардың басты себептері, азаматтардың құтқарушылармен күзетілмейтін су айдындарында демалуынан, шомылуға жабдықталмаған және арналмаған жерлерде шомылуынан, судағы қауіпсіздік талаптарын білмеуінен және оларды ұстанбауынан, ішімдік ішіп шомылуынан, жүзе білмеуінен, балалардың су жағасында ересектердің бақылауынсыз қалуынан болып тұр.
Судағы қайғылы жағдайлардың негізгі себебі болып азаматтардың судағы қауіпсіздік ережелерін дөрекі бұзуынан немесе оны білмеулерінен болып табылады.

Судағы негізгі қауіпсіздік ережелерін оқыңыздар және есте сақтаңыздар:

- тек жабдықталған жағажайлар мен басқа да шомылуға арналған орындарда, ресми рұқсаты және құтқару қызметі бар жерлерде шомылыңыздар;
- шомыла білмей белдеріңізден жоғары келетін суға кірмеңіздер;
- шомылу кезінде бір біріңізді көзден таса қылмаңыздар;
- жағадан алыс, қойылған белгіден ары жүзіп кетпеңіздер;
- жүзе білмей, дөңгелекті, үрлемелі матрасты пайдаланбаңыздар;
- жүзіп келе жатқан катерлер мен қайықтарға жақындамаңыздар;
- қайықтан, көпірден және кеме аялдайтын орыннан суға секірмеңіздер;
- суға көп шомылмаңыздар, аса тоңып және шаршап қалуларыңыз мүмкін;
- түнгі уақытта және мас күйлеріңізде суға шомылмаңыздар. 
]]> Судағы, су қоймаларындағы қауіпсіздік ережесі


Судағы төтенше жағдайлардың басты себептері, азаматтардың құтқарушылармен күзетілмейтін су айдындарында демалуынан, шомылуға жабдықталмаған және арналмаған жерлерде шомылуынан, судағы қауіпсіздік талаптарын білмеуінен және оларды ұстанбауынан, ішімдік ішіп шомылуынан, жүзе білмеуінен, балалардың су жағасында ересектердің бақылауынсыз қалуынан болып тұр.
Судағы қайғылы жағдайлардың негізгі себебі болып азаматтардың судағы қауіпсіздік ережелерін дөрекі бұзуынан немесе оны білмеулерінен болып табылады.

Судағы негізгі қауіпсіздік ережелерін оқыңыздар және есте сақтаңыздар:

- тек жабдықталған жағажайлар мен басқа да шомылуға арналған орындарда, ресми рұқсаты және құтқару қызметі бар жерлерде шомылыңыздар;
- шомыла білмей белдеріңізден жоғары келетін суға кірмеңіздер;
- шомылу кезінде бір біріңізді көзден таса қылмаңыздар;
- жағадан алыс, қойылған белгіден ары жүзіп кетпеңіздер;
- жүзе білмей, дөңгелекті, үрлемелі матрасты пайдаланбаңыздар;
- жүзіп келе жатқан катерлер мен қайықтарға жақындамаңыздар;
- қайықтан, көпірден және кеме аялдайтын орыннан суға секірмеңіздер;
- суға көп шомылмаңыздар, аса тоңып және шаршап қалуларыңыз мүмкін;
- түнгі уақытта және мас күйлеріңізде суға шомылмаңыздар. 
]]> admin Tue, 29 Apr 2025 16:35:35 +0600 Буллинг, мектеп формасын сақтау, нашақорлықтың алдын алу, құқықбұзушылық http://zhanatas-auezov.mektebi.kz/y-bzushylyty-aldyn-alu/2007-bulling-mektep-formasyn-satau-nashaorlyty-aldyn-alu-ybzushyly.html http://zhanatas-auezov.mektebi.kz/y-bzushylyty-aldyn-alu/2007-bulling-mektep-formasyn-satau-nashaorlyty-aldyn-alu-ybzushyly.html
Мұхтар Әуезов  мектеп-гимназиясының  бастауыш  сыныптар  арасында оқушылармен өмір қауіпсіздігін қамтамасыз ету, суға шомылу маусымында су айдындарында қауіпсіздік ережелерін сақтауын ескерте отырып, түсінік жұмыстарын жүргізілуін қадағалап  тәрбие ісі жөніндегі орынбасары   Л. Аблаева  мен А. Шадиярбекова түсіндірме  жұмыстарын  жүргізді.








и ещё 6


https://www.facebook.com/share/16LFtdJft3/?mibextid=wwXIfr]]>
Мұхтар Әуезов  мектеп-гимназиясының  бастауыш  сыныптар  арасында оқушылармен өмір қауіпсіздігін қамтамасыз ету, суға шомылу маусымында су айдындарында қауіпсіздік ережелерін сақтауын ескерте отырып, түсінік жұмыстарын жүргізілуін қадағалап  тәрбие ісі жөніндегі орынбасары   Л. Аблаева  мен А. Шадиярбекова түсіндірме  жұмыстарын  жүргізді.








и ещё 6


https://www.facebook.com/share/16LFtdJft3/?mibextid=wwXIfr]]> admin Mon, 28 Apr 2025 16:44:39 +0600 Буллинг, мектеп формасын сақтау, нашақорлықтың алдын алу, құқықбұзушылық http://zhanatas-auezov.mektebi.kz/y-bzushylyty-aldyn-alu/2006-bulling-mektep-formasyn-satau-nashaorlyty-aldyn-alu-ybzushyly.html http://zhanatas-auezov.mektebi.kz/y-bzushylyty-aldyn-alu/2006-bulling-mektep-formasyn-satau-nashaorlyty-aldyn-alu-ybzushyly.html https://www.facebook.com/share/16SYVtCPaG/?mibextid=wwXIfr
]]> https://www.facebook.com/share/16SYVtCPaG/?mibextid=wwXIfr
]]> admin Mon, 28 Apr 2025 16:37:34 +0600 Буллинг, мектеп формасын сақтау, нашақорлықтың алдын алу, құқықбұзушылық http://zhanatas-auezov.mektebi.kz/y-bzushylyty-aldyn-alu/2005-bulling-mektep-formasyn-satau-nashaorlyty-aldyn-alu-ybzushyly.html http://zhanatas-auezov.mektebi.kz/y-bzushylyty-aldyn-alu/2005-bulling-mektep-formasyn-satau-nashaorlyty-aldyn-alu-ybzushyly.html https://www.facebook.com/share/16SYVtCPaG/?mibextid=wwXIfr
]]> https://www.facebook.com/share/16SYVtCPaG/?mibextid=wwXIfr
]]> admin Mon, 28 Apr 2025 16:37:34 +0600 Буллинг, мектеп формасын сақтау, нашақорлықтың алдын алу, құқықбұзушылық http://zhanatas-auezov.mektebi.kz/y-bzushylyty-aldyn-alu/2004-bulling-mektep-formasyn-satau-nashaorlyty-aldyn-alu-ybzushyly.html http://zhanatas-auezov.mektebi.kz/y-bzushylyty-aldyn-alu/2004-bulling-mektep-formasyn-satau-nashaorlyty-aldyn-alu-ybzushyly.html https://www.facebook.com/share/16SYVtCPaG/?mibextid=wwXIfr
]]> https://www.facebook.com/share/16SYVtCPaG/?mibextid=wwXIfr
]]> admin Mon, 28 Apr 2025 16:37:34 +0600 Cу айдындарында қауіпсіздік ережелері http://zhanatas-auezov.mektebi.kz/y-bzushylyty-aldyn-alu/2021-cu-ajdyndarynda-aupszdk-erezheler.html http://zhanatas-auezov.mektebi.kz/y-bzushylyty-aldyn-alu/2021-cu-ajdyndarynda-aupszdk-erezheler.html ]]> ]]> admin Mon, 28 Apr 2025 15:54:21 +0600 өрт қауіпсіздігі ережелері http://zhanatas-auezov.mektebi.kz/y-bzushylyty-aldyn-alu/2025-rt-aupszdg-erezheler.html http://zhanatas-auezov.mektebi.kz/y-bzushylyty-aldyn-alu/2025-rt-aupszdg-erezheler.html 1. Мектептегі өрт қауіпсіздігі ережелерінің жалпы ережелері
1. Бұл нұсқаулық өрт қаупі бар жағдайлардың алдын алу, балалардың өмірі мен денсаулығын сақтау мақсатында мектепте болған кезде оқушыларға  арналған.
2. Нұсқаулық өрт қауіпсіздігі ережелерін, сондай-ақ мектеп оқушыларының мектептегі өрт кезіндегі әрекеттерін қамтиды.
3. Оқушылар мекеме басшысы бекіткен өрт шыққан жағдайда эвакуациялау (ғимараттан шығу) жоспары мен тәсілдерін білуге міндетті.
4. Өрт шыққан кезде немесе түтіннің иісі шыққан кезде ол туралы дереу оқытушыға немесе мекеме қызметкеріне хабарлау қажет.
5. Оқушылар оқытушыға немесе мекеме қызметкеріне кез келген өрт қауіпті жағдайлар туралы хабарлауға міндетті.
2. Мектептегі өрт қауіпсіздігі ережелері1. Мектепке әкелуге және кез келген тұтандырғыш және темекі шегетін заттарды (сіріңке, оттықтар, сигареттер және т.б.) пайдалануға тыйым салынады. Мектепте және оның аумағында темекі шегуге тыйым салынады!
2. Мектепке жарылыс қаупі бар заттарды (шартылдақтар, петардалар, отшашулар) әкелуге және олармен ойнауға тыйым салынады.
3. Мектепке тез тұтанатын, жанғыш материалдар мен сұйықтықтарды, газ баллондарын әкелуге және пайдалануға тыйым салынады.
4. Мектеп аумағында от жағуға тыйым салынады.
5. Мұғалімнің рұқсатынсыз кабинетке электр құралдарын қосуға болмайды.
6. Бейтаныс құрылғыларды, ұнтақтар мен бояуларға арналған қаптамаларды қыздырмаңыз. Әсіресе аэрозоль орамалары (металл банкалар).
7. Тәжірибелер тек физика және химия кабинеттерінде жүргізіледі.
8. Өзіңізді өртемеңіз және кішкентайларға мектеп аумағында терек мамығы мен құрғақ шөпті жағуға жол бермеңіз. Бұл өте қауіпті!
9. Әр сыныпта өрт сөндіргіш бар. Оны қолдануды үйрену керек.
10. Барлық балалар эвакуациялау жоспарының қайда орналасқанын есте сақтауы және оны қалай пайдалану керектігін түсінуі тиіс.
11. Өрт немесе түтіндеу анықталған жағдайда мұғалімдерге, мектептің техникалық қызметкерлеріне дереу хабарлаңыз және өрт сөндірушілерді шақырыңыз.
3. Мектепте өрт туындаған кездегі оқушылардың іс-әрекеттері1. Өрт шыққан жағдайда (ашық жалынның түрі, күйік иісі, түтіндеу) дереу мектеп қызметкеріне хабарлау керек.
2. Өрт қаупі төнген жағдайда мұғалімнің жанында болады. Оның бұйрықтарын қатаң орындаңыз.
3. Үрейге. Мектеп бойынша ескертуді мұқият тыңдау және мектеп қызметкерлерінің нұсқауларына сәйкес әрекет ету.
4. Мектеп мұғалімінің (оқытушысының) командасы бойынша белгілі бір тәртіпке және эвакуациялау жоспарына сәйкес ғимараттан эвакуациялансын. Бұл ретте қашуға бөгет жасамау, өз жолдастарына көмектесуге бүлдіршіндер мен сыныптастарына көрсетті.
5. Сіз түтінделген бөлмеде толық биіктікте жүре алмайсыз: түтін әрдайым бөлменің немесе ғимараттың жоғарғы жағында жиналады, сондықтан мұрныңыз бен аузыңызды шарфпен жауып, бөлмеден шыққан дұрыс.
6. Өрт кезінде парта астында, шкафта жасырынуға болмайды: от пен түтіннен жасыру мүмкін емес.
7. Мектеп ғимаратынан шыққан кезде мұғалім көрсеткен орында болу керек.
8. Оқушыларға ғимараттың өрт сөндіруіне және оның мүлкін эвакуациялауға қатысуға рұқсат етілмейді.
9. Барлық келтірілген жарақаттар (жаралар, кесіктер, көгерулер, күйіктер және т.б.) туралы оқушылар мен олардың сыныптастары дереу мұғалімге хабарлауға міндетті.

​​​​]]> 1. Мектептегі өрт қауіпсіздігі ережелерінің жалпы ережелері
1. Бұл нұсқаулық өрт қаупі бар жағдайлардың алдын алу, балалардың өмірі мен денсаулығын сақтау мақсатында мектепте болған кезде оқушыларға  арналған.
2. Нұсқаулық өрт қауіпсіздігі ережелерін, сондай-ақ мектеп оқушыларының мектептегі өрт кезіндегі әрекеттерін қамтиды.
3. Оқушылар мекеме басшысы бекіткен өрт шыққан жағдайда эвакуациялау (ғимараттан шығу) жоспары мен тәсілдерін білуге міндетті.
4. Өрт шыққан кезде немесе түтіннің иісі шыққан кезде ол туралы дереу оқытушыға немесе мекеме қызметкеріне хабарлау қажет.
5. Оқушылар оқытушыға немесе мекеме қызметкеріне кез келген өрт қауіпті жағдайлар туралы хабарлауға міндетті.
2. Мектептегі өрт қауіпсіздігі ережелері1. Мектепке әкелуге және кез келген тұтандырғыш және темекі шегетін заттарды (сіріңке, оттықтар, сигареттер және т.б.) пайдалануға тыйым салынады. Мектепте және оның аумағында темекі шегуге тыйым салынады!
2. Мектепке жарылыс қаупі бар заттарды (шартылдақтар, петардалар, отшашулар) әкелуге және олармен ойнауға тыйым салынады.
3. Мектепке тез тұтанатын, жанғыш материалдар мен сұйықтықтарды, газ баллондарын әкелуге және пайдалануға тыйым салынады.
4. Мектеп аумағында от жағуға тыйым салынады.
5. Мұғалімнің рұқсатынсыз кабинетке электр құралдарын қосуға болмайды.
6. Бейтаныс құрылғыларды, ұнтақтар мен бояуларға арналған қаптамаларды қыздырмаңыз. Әсіресе аэрозоль орамалары (металл банкалар).
7. Тәжірибелер тек физика және химия кабинеттерінде жүргізіледі.
8. Өзіңізді өртемеңіз және кішкентайларға мектеп аумағында терек мамығы мен құрғақ шөпті жағуға жол бермеңіз. Бұл өте қауіпті!
9. Әр сыныпта өрт сөндіргіш бар. Оны қолдануды үйрену керек.
10. Барлық балалар эвакуациялау жоспарының қайда орналасқанын есте сақтауы және оны қалай пайдалану керектігін түсінуі тиіс.
11. Өрт немесе түтіндеу анықталған жағдайда мұғалімдерге, мектептің техникалық қызметкерлеріне дереу хабарлаңыз және өрт сөндірушілерді шақырыңыз.
3. Мектепте өрт туындаған кездегі оқушылардың іс-әрекеттері1. Өрт шыққан жағдайда (ашық жалынның түрі, күйік иісі, түтіндеу) дереу мектеп қызметкеріне хабарлау керек.
2. Өрт қаупі төнген жағдайда мұғалімнің жанында болады. Оның бұйрықтарын қатаң орындаңыз.
3. Үрейге. Мектеп бойынша ескертуді мұқият тыңдау және мектеп қызметкерлерінің нұсқауларына сәйкес әрекет ету.
4. Мектеп мұғалімінің (оқытушысының) командасы бойынша белгілі бір тәртіпке және эвакуациялау жоспарына сәйкес ғимараттан эвакуациялансын. Бұл ретте қашуға бөгет жасамау, өз жолдастарына көмектесуге бүлдіршіндер мен сыныптастарына көрсетті.
5. Сіз түтінделген бөлмеде толық биіктікте жүре алмайсыз: түтін әрдайым бөлменің немесе ғимараттың жоғарғы жағында жиналады, сондықтан мұрныңыз бен аузыңызды шарфпен жауып, бөлмеден шыққан дұрыс.
6. Өрт кезінде парта астында, шкафта жасырынуға болмайды: от пен түтіннен жасыру мүмкін емес.
7. Мектеп ғимаратынан шыққан кезде мұғалім көрсеткен орында болу керек.
8. Оқушыларға ғимараттың өрт сөндіруіне және оның мүлкін эвакуациялауға қатысуға рұқсат етілмейді.
9. Барлық келтірілген жарақаттар (жаралар, кесіктер, көгерулер, күйіктер және т.б.) туралы оқушылар мен олардың сыныптастары дереу мұғалімге хабарлауға міндетті.

​​​​]]> admin Mon, 28 Apr 2025 08:59:34 +0600 Интернетсіз қоғам" атты тақырыпта челленджі http://zhanatas-auezov.mektebi.kz/y-bzushylyty-aldyn-alu/2022-internetsz-oam-atty-tayrypta-chellendzh.html http://zhanatas-auezov.mektebi.kz/y-bzushylyty-aldyn-alu/2022-internetsz-oam-atty-tayrypta-chellendzh.html ]]> ]]> admin Tue, 22 Apr 2025 16:00:25 +0600